調和数と一般化調和数の拡張
調和数と一般化調和数の拡張
調和数\(H_{n}\)と一般化調和数\(H_{n,m}\)は以下のようにして、\(n\)が非負整数以外にも拡張できる。
\begin{align*} H_{z} & =\int_{0}^{1}\frac{1-t^{z}}{1-t}dt\\ & =\sum_{k=1}^{\infty}\left(\frac{1}{k}-\frac{1}{k+z}\right)\\ & =z\sum_{k=1}^{\infty}\frac{1}{k\left(k+z\right)} \end{align*}
\[ H_{z,m}=\zeta\left(m\right)-\zeta\left(m,z+1\right) \]
\(\zeta\left(m,n\right)\)はフルヴィッツ・ゼータ関数
調和数\(H_{n}\)と一般化調和数\(H_{n,m}\)は以下のようにして、\(n\)が非負整数以外にも拡張できる。
(1)
\(z\in\mathbb{C}\setminus\mathbb{N}^{-}\)とする。\begin{align*} H_{z} & =\int_{0}^{1}\frac{1-t^{z}}{1-t}dt\\ & =\sum_{k=1}^{\infty}\left(\frac{1}{k}-\frac{1}{k+z}\right)\\ & =z\sum_{k=1}^{\infty}\frac{1}{k\left(k+z\right)} \end{align*}
(2)
\(1<\Re\left(m\right),z\in\mathbb{C}\setminus\mathbb{N}^{-}\)とする。\[ H_{z,m}=\zeta\left(m\right)-\zeta\left(m,z+1\right) \]
-
\(\zeta\left(m\right)\)はリーマン・ゼータ関数\(\zeta\left(m,n\right)\)はフルヴィッツ・ゼータ関数
(1)
\begin{align*} H_{n} & =\sum_{k=1}^{n}\frac{1}{k}\\ & =\sum_{k=1}^{n}\int_{0}^{1}x^{k-1}dx\\ & =\int_{0}^{1}\frac{1-x^{n}}{1-x}dx \end{align*} \begin{align*} H_{n} & =\sum_{k=1}^{n}\frac{1}{k}\\ & =\sum_{k=1}^{n}\frac{1}{k}+\sum_{k=n+1}^{\infty}\left(\frac{1}{k}-\frac{1}{k}\right)\\ & =\sum_{k=1}^{\infty}\frac{1}{k}-\sum_{k=n+1}^{\infty}\frac{1}{k}\\ & =\sum_{k=1}^{\infty}\frac{1}{k}-\sum_{k=1}^{\infty}\frac{1}{k+n}\\ & =\sum_{k=1}^{\infty}\left(\frac{1}{k}-\frac{1}{k+n}\right)\\ & =n\sum_{k=1}^{\infty}\frac{1}{k\left(k+n\right)} \end{align*} これより、調和数を非負整数以外に拡張できる。(2)-2
片方のみ示す。(1)より、
\begin{align*} H_{n} & =\int_{0}^{1}\frac{1-x^{n}}{1-x}dx\\ & =\sum_{k=0}^{\infty}\int_{0}^{1}\left(1-x^{n}\right)x^{k}dx\\ & =\sum_{k=0}^{\infty}\int_{0}^{1}\left(x^{k}-x^{n+k}\right)dx\\ & =\sum_{k=0}^{\infty}\left[\frac{1}{k+1}x^{k+1}-\frac{1}{n+k+1}x^{n+k+1}\right]_{0}^{1}\\ & =\sum_{k=0}^{\infty}\left(\frac{1}{k+1}-\frac{1}{n+k+1}\right)\\ & =\sum_{k=1}^{\infty}\left(\frac{1}{k}-\frac{1}{n+k}\right)\\ & =n\sum_{k=1}^{\infty}\left(\frac{1}{k\left(n+k\right)}\right) \end{align*} となるので与式は成り立つ。
(2)
\begin{align*} H_{n,m} & =\sum_{k=1}^{n}\frac{1}{k^{m}}\\ & =\sum_{k=1}^{n}\frac{1}{k^{m}}+\sum_{k=n+1}^{\infty}\left(\frac{1}{k^{m}}-\frac{1}{k^{m}}\right)\\ & =\sum_{k=1}^{\infty}\frac{1}{k^{m}}-\sum_{k=n+1}^{\infty}\frac{1}{k^{m}}\\ & =\zeta\left(m\right)-\sum_{k=1}^{\infty}\frac{1}{\left(k+n\right)^{m}}\\ & =\zeta\left(m\right)-\zeta\left(m,n+1\right) \end{align*} これより、調和数を非負整数以外に拡張できる。ページ情報
タイトル | 調和数と一般化調和数の拡張 |
URL | https://www.nomuramath.com/fkplhb1p/ |
SNSボタン |
調和数・一般化調和数の定義
\[
H_{n,m}:=\sum_{k=1}^{n}\frac{1}{k^{m}}
\]
一般化調和数の特殊値
\[
H_{\frac{1}{2},z}=2^{z}-\left(2^{z}-2\right)\zeta\left(z\right)
\]
調和数・一般化調和数のn回微分とテーラー展開
\[
\frac{d^{n}H_{z,\alpha}}{dz^{n}}=\zeta\left(\alpha\right)\delta_{0n}+\left(-1\right)^{n+1}Q\left(\alpha,n\right)\left(\zeta\left(\alpha+n\right)-H_{z,\alpha+n}\right)
\]
調和数・一般化調和数の乗法公式
\[
H_{nz,m}=\frac{n^{m-1}-1}{n^{m-1}}\zeta\left(m\right)+\frac{1}{n^{m}}\sum_{k=0}^{n-1}H_{z+\frac{k}{n},m}
\]